1 Gdy Jezus dokończył wszystkich tych mów, rzekł do swoich uczniów: | 1 Когда Иисус окончил все слова сии, то сказал ученикам Своим: |
2 Wiecie, że po dwóch dniach jest Pascha, i Syn Człowieczy będzie wydany na ukrzyżowanie. | 2 вы знаете, что через два дня будет Пасха, и Сын Человеческий предан будет на распятие. |
3 Wówczas to zebrali się arcykapłani i starsi ludu w pałacu najwyższego kapłana, imieniem Kajfasz, | 3 Тогда собрались первосвященники и книжники и старейшины народа во двор первосвященника, по имени Каиафы, |
4 i odbyli naradę, żeby Jezusa podstępnie pochwycić i zabić. | 4 и положили в совете взять Иисуса хитростью и убить; |
5 Lecz mówili: Tylko nie w czasie święta, żeby wzburzenie nie powstało wśród ludu. | 5 но говорили: только не в праздник, чтобы не сделалось возмущения в народе. |
6 Gdy Jezus przebywał w Betanii, w domu Szymona Trędowatego, | 6 Когда же Иисус был в Вифании, в доме Симона прокаженного, |
7 podeszła do Niego kobieta z alabastrowym flakonikiem drogiego olejku i wylała Mu olejek na głowę, gdy spoczywał przy stole. | 7 приступила к Нему женщина с алавастровым сосудом мира драгоценного и возливала Ему возлежащему на голову. |
8 Widząc to, uczniowie oburzali się, mówiąc: Na co takie marnotrawstwo? | 8 Увидев это, ученики Его вознегодовали и говорили: к чему такая трата? |
9 Przecież można było drogo to sprzedać i rozdać ubogim. | 9 Ибо можно было бы продать это миро за большую цену и дать нищим. |
10 Lecz Jezus zauważył to i rzekł do nich: Czemu sprawiacie przykrość tej kobiecie? Dobry uczynek spełniła względem Mnie. | 10 Но Иисус, уразумев сие, сказал им: что смущаете женщину? она доброе дело сделала для Меня: |
11 Albowiem zawsze ubogich macie u siebie, lecz Mnie nie zawsze macie. | 11 ибо нищих всегда имеете с собою, а Меня не всегда имеете; |
12 Wylewając ten olejek na moje ciało, na mój pogrzeb to uczyniła. | 12 возлив миро сие на тело Мое, она приготовила Меня к погребению; |
13 Zaprawdę, powiadam wam: Gdziekolwiek po całym świecie głosić będą tę Ewangelię, będą również opowiadać na jej pamiątkę to, co uczyniła. | 13 истинно говорю вам: где ни будет проповедано Евангелие сие в целом мире, сказано будет в память ее и о том, что она сделала. |
14 Wtedy jeden z Dwunastu, imieniem Judasz Iskariota, udał się do arcykapłanów | 14 Тогда один из двенадцати, называемый Иуда Искариот, пошел к первосвященникам |
15 i rzekł: Co chcecie mi dać, a ja wam Go wydam. A oni wyznaczyli mu trzydzieści srebrników. | 15 и сказал: что вы дадите мне, и я вам предам Его? Они предложили ему тридцать сребренников; |
16 Odtąd szukał sposobności, żeby Go wydać. | 16 и с того времени он искал удобного случая предать Его. |
17 W pierwszy dzień Przaśników przystąpili do Jezusa uczniowie i zapytali Go: Gdzie chcesz, żebyśmy Ci przygotowali Paschę do spożycia? | 17 В первый же день опресночный приступили ученики к Иисусу и сказали Ему: где велишь нам приготовить Тебе пасху? |
18 On odrzekł: Idźcie do miasta, do znanego nam człowieka, i powiedzcie mu: Nauczyciel mówi: Czas mój jest bliski; u ciebie chcę urządzić Paschę z moimi uczniami. | 18 Он сказал: пойдите в город к такому-то и скажите ему: Учитель говорит: время Мое близко; у тебя совершу пасху с учениками Моими. |
19 Uczniowie uczynili tak, jak im polecił Jezus, i przygotowali Paschę. | 19 Ученики сделали, как повелел им Иисус, и приготовили пасху. |
20 Z nastaniem wieczoru zajął miejsce u stołu razem z dwunastu "uczniami". | 20 Когда же настал вечер, Он возлег с двенадцатью учениками; |
21 A gdy jedli, rzekł: Zaprawdę, powiadam wam: jeden z was mnie zdradzi. | 21 и когда они ели, сказал: истинно говорю вам, что один из вас предаст Меня. |
22 Bardzo tym zasmuceni zaczęli pytać jeden przez drugiego: Chyba nie ja, Panie? | 22 Они весьма опечалились, и начали говорить Ему, каждый из них: не я ли, Господи? |
23 On zaś odpowiedział: Ten, który ze Mną rękę zanurza w misie, on Mnie zdradzi. | 23 Он же сказал в ответ: опустивший со Мною руку в блюдо, этот предаст Меня; |
24 Wprawdzie Syn Człowieczy odchodzi, jak o Nim jest napisane, lecz biada temu człowiekowi, przez którego Syn Człowieczy będzie wydany. Byłoby lepiej dla tego człowieka, gdyby się nie narodził. | 24 впрочем Сын Человеческий идет, как писано о Нем, но горе тому человеку, которым Сын Человеческий предается: лучше было бы этому человеку не родиться. |
25 Wtedy Judasz, który Go miał zdradzić, rzekł: Czy nie ja, Rabbi? Odpowiedział mu: Tak jest, ty. | 25 При сем и Иуда, предающий Его, сказал: не я ли, Равви? [Иисус] говорит ему: ты сказал. |
26 A gdy oni jedli, Jezus wziął chleb i odmówiwszy błogosławieństwo, połamał i dał uczniom, mówiąc: Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje. | 26 И когда они ели, Иисус взял хлеб и, благословив, преломил и, раздавая ученикам, сказал: приимите, ядите: сие есть Тело Мое. |
27 Następnie wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie, dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy, | 27 И, взяв чашу и благодарив, подал им и сказал: пейте из нее все, |
28 bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. | 28 ибо сие есть Кровь Моя Нового Завета, за многих изливаемая во оставление грехов. |
29 Lecz powiadam wam: Odtąd nie będę już pił z tego owocu winnego krzewu aż do owego dnia, kiedy pić go będę z wami nowy, w królestwie Ojca mojego. | 29 Сказываю же вам, что отныне не буду пить от плода сего виноградного до того дня, когда буду пить с вами новое [вино] в Царстве Отца Моего. |
30 Po odśpiewaniu hymnu wyszli ku Górze Oliwnej. | 30 И, воспев, пошли на гору Елеонскую. |
31 Wówczas Jezus rzekł do nich: Wy wszyscy zwątpicie we Mnie tej nocy. Bo jest napisane: Uderzę pasterza, a rozproszą się owce stada. | 31 Тогда говорит им Иисус: все вы соблазнитесь о Мне в эту ночь, ибо написано: поражу пастыря, и рассеются овцы стада; |
32 Lecz gdy powstanę, uprzedzę was do Galilei. | 32 по воскресении же Моем предварю вас в Галилее. |
33 Odpowiedział Mu Piotr: Choćby wszyscy zwątpili w Ciebie, ja nigdy nie zwątpię. | 33 Петр сказал Ему в ответ: если и все соблазнятся о Тебе, я никогда не соблазнюсь. |
34 Jezus mu rzekł: Zaprawdę, powiadam ci: Jeszcze tej nocy, zanim kogut zapieje, trzy razy się Mnie wyprzesz. | 34 Иисус сказал ему: истинно говорю тебе, что в эту ночь, прежде нежели пропоет петух, трижды отречешься от Меня. |
35 Na to Piotr: Choćby mi przyszło umrzeć z Tobą, nie wyprę się Ciebie. Podobnie zapewniali wszyscy uczniowie. | 35 Говорит Ему Петр: хотя бы надлежало мне и умереть с Тобою, не отрекусь от Тебя. Подобное говорили и все ученики. |
36 Wtedy przyszedł Jezus z nimi do ogrodu, zwanego Getsemani, i rzekł do uczniów: Usiądzcie tu, Ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił. | 36 Потом приходит с ними Иисус на место, называемое Гефсимания, и говорит ученикам: посидите тут, пока Я пойду, помолюсь там. |
37 Wziąwszy z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeusza, począł się smucić i odczuwać trwogę. | 37 И, взяв с Собою Петра и обоих сыновей Зеведеевых, начал скорбеть и тосковать. |
38 Wtedy rzekł do nich: Smutna jest moja dusza aż do śmierci; zostańcie tu i czuwajcie ze Mną! | 38 Тогда говорит им Иисус: душа Моя скорбит смертельно; побудьте здесь и бодрствуйте со Мною. |
39 I odszedłszy nieco dalej, upadł na twarz i modlił się tymi słowami: Ojcze mój, jeśli to możliwe, niech Mnie ominie ten kielich! Wszakże nie jak Ja chcę, ale jak Ty. | 39 И, отойдя немного, пал на лице Свое, молился и говорил: Отче Мой! если возможно, да минует Меня чаша сия; впрочем не как Я хочу, но как Ты. |
40 Potem przyszedł do uczniów i zastał ich śpiących. Rzekł więc do Piotra: Tak, jednej godziny nie mogliście czuwać ze Mną? | 40 И приходит к ученикам и находит их спящими, и говорит Петру: так ли не могли вы один час бодрствовать со Мною? |
41 Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe. | 41 бодрствуйте и молитесь, чтобы не впасть в искушение: дух бодр, плоть же немощна. |
42 Powtórnie odszedł i tak się modlił: Ojcze mój, jeśli nie może ominąć Mnie ten kielich, i muszę go wypić, niech się stanie wola Twoja! | 42 Еще, отойдя в другой раз, молился, говоря: Отче Мой! если не может чаша сия миновать Меня, чтобы Мне не пить ее, да будет воля Твоя. |
43 Potem przyszedł i znów zastał ich śpiących, bo oczy ich były senne. | 43 И, придя, находит их опять спящими, ибо у них глаза отяжелели. |
44 Zostawiwszy ich, odszedł znowu i modlił się po raz trzeci, powtarzając te same słowa. | 44 И, оставив их, отошел опять и помолился в третий раз, сказав то же слово. |
45 Potem wrócił do uczniów i rzekł do nich: Śpicie jeszcze i odpoczywacie? A oto nadeszła godzina i Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników. | 45 Тогда приходит к ученикам Своим и говорит им: вы всё еще спите и почиваете? вот, приблизился час, и Сын Человеческий предается в руки грешников; |
46 Wstańcie, chodźmy! Oto blisko jest mój zdrajca. | 46 встаньте, пойдем: вот, приблизился предающий Меня. |
47 Gdy On jeszcze mówił, oto nadszedł Judasz, jeden z Dwunastu, a z nim wielka zgraja z mieczami i kijami, od arcykapłanów i starszych ludu. | 47 И, когда еще говорил Он, вот Иуда, один из двенадцати, пришел, и с ним множество народа с мечами и кольями, от первосвященников и старейшин народных. |
48 Zdrajca zaś dał im taki znak: Ten, którego pocałuję, to On; Jego pochwyćcie! | 48 Предающий же Его дал им знак, сказав: Кого я поцелую, Тот и есть, возьмите Его. |
49 Zaraz też przystąpił do Jezusa, mówiąc: Witaj Rabbi! i pocałował Go. | 49 И, тотчас подойдя к Иисусу, сказал: радуйся, Равви! И поцеловал Его. |
50 A Jezus rzekł do niego: Przyjacielu, po coś przyszedł? Wtedy podeszli, rzucili się na Jezusa i pochwycili Go. | 50 Иисус же сказал ему: друг, для чего ты пришел? Тогда подошли и возложили руки на Иисуса, и взяли Его. |
51 A oto jeden z tych, którzy byli z Jezusem, wyciągnął rękę, dobył miecza i ugodziwszy sługę najwyższego kapłana odciął mu ucho. | 51 И вот, один из бывших с Иисусом, простерши руку, извлек меч свой и, ударив раба первосвященникова, отсек ему ухо. |
52 Wtedy Jezus rzekł do niego: Schowaj miecz swój do pochwy, bo wszyscy, którzy za miecz chwytają, od miecza giną. | 52 Тогда говорит ему Иисус: возврати меч твой в его место, ибо все, взявшие меч, мечом погибнут; |
53 Czy myślisz, że nie mógłbym poprosić Ojca mojego, a zaraz wystawiłby Mi więcej niż dwanaście zastępów aniołów? | 53 или думаешь, что Я не могу теперь умолить Отца Моего, и Он представит Мне более, нежели двенадцать легионов Ангелов? |
54 Jakże więc spełnią się Pisma, że tak się stać musi? | 54 как же сбудутся Писания, что так должно быть? |
55 W owej chwili Jezus rzekł do tłumów: Wyszliście z mieczami i kijami jak na zbójcę, żeby Mnie pojmać. Codziennie zasiadałem w świątyni i nauczałem, a nie pochwyciliście Mnie. | 55 В тот час сказал Иисус народу: как будто на разбойника вышли вы с мечами и кольями взять Меня; каждый день с вами сидел Я, уча в храме, и вы не брали Меня. |
56 Lecz stało się to wszystko, żeby się wypełniły Pisma proroków. Wtedy wszyscy uczniowie opuścili Go i uciekli. | 56 Сие же всё было, да сбудутся писания пророков. Тогда все ученики, оставив Его, бежали. |
57 Ci zaś, którzy pochwycili Jezusa, zaprowadzili Go do najwyższego kapłana, Kajfasza, gdzie zebrali się uczeni w Piśmie i starsi. | 57 А взявшие Иисуса отвели Его к Каиафе первосвященнику, куда собрались книжники и старейшины. |
58 A Piotr szedł za Nim z daleka, aż do pałacu najwyższego kapłana. Wszedł tam na dziedziniec i usiadł między służbą, aby widzieć, jaki będzie wynik. | 58 Петр же следовал за Ним издали, до двора первосвященникова; и, войдя внутрь, сел со служителями, чтобы видеть конец. |
59 Tymczasem arcykapłani i cała Wysoka Rada szukali fałszywego świadectwa przeciw Jezusowi, aby Go zgładzić. | 59 Первосвященники и старейшины и весь синедрион искали лжесвидетельства против Иисуса, чтобы предать Его смерти, |
60 Lecz nie znaleźli, jakkolwiek występowało wielu fałszywych świadków. W końcu stanęli dwaj | 60 и не находили; и, хотя много лжесвидетелей приходило, не нашли. Но наконец пришли два лжесвидетеля |
61 i zeznali: On powiedział: Mogę zburzyć przybytek Boży i w ciągu trzech dni go odbudować. | 61 и сказали: Он говорил: могу разрушить храм Божий и в три дня создать его. |
62 Wtedy powstał najwyższy kapłan i rzekł do Niego: Nic nie odpowiadasz na to, co oni zeznają przeciwko Tobie? | 62 И, встав, первосвященник сказал Ему: [что же] ничего не отвечаешь? что они против Тебя свидетельствуют? |
63 Lecz Jezus milczał. A najwyższy kapłan rzekł do Niego: Poprzysięgam Cię na Boga żywego, powiedz nam: Czy Ty jesteś Mesjasz, Syn Boży? | 63 Иисус молчал. И первосвященник сказал Ему: заклинаю Тебя Богом живым, скажи нам, Ты ли Христос, Сын Божий? |
64 Jezus mu odpowiedział: Tak, Ja Nim jestem. Ale powiadam wam: Odtąd ujrzycie Syna Człowieczego, siedzącego po prawicy Wszechmocnego, i nadchodzącego na obłokach niebieskich. | 64 Иисус говорит ему: ты сказал; даже сказываю вам: отныне узрите Сына Человеческого, сидящего одесную силы и грядущего на облаках небесных. |
65 Wtedy najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty i rzekł: Zbluźnił. Na cóż nam jeszcze potrzeba świadków? Oto teraz słyszeliście bluźnierstwo. | 65 Тогда первосвященник разодрал одежды свои и сказал: Он богохульствует! на что еще нам свидетелей? вот, теперь вы слышали богохульство Его! |
66 Co wam się zdaje? Oni odpowiedzieli: Winien jest śmierci. | 66 как вам кажется? Они же сказали в ответ: повинен смерти. |
67 Wówczas zaczęli pluć Mu w twarz i bić Go pięściami, a inni policzkowali Go | 67 Тогда плевали Ему в лице и заушали Его; другие же ударяли Его по ланитам |
68 i szydzili: Prorokuj nam, Mesjaszu, kto Cię uderzył? | 68 и говорили: прореки нам, Христос, кто ударил Тебя? |
69 Piotr zaś siedział zewnątrz na dziedzińcu. Podeszła do niego jedna służąca i rzekła: I ty byłeś z Galilejczykiem Jezusem. | 69 Петр же сидел вне на дворе. И подошла к нему одна служанка и сказала: и ты был с Иисусом Галилеянином. |
70 Lecz on zaprzeczył temu wobec wszystkich i rzekł: Nie wiem, co mówisz. | 70 Но он отрекся перед всеми, сказав: не знаю, что ты говоришь. |
71 A gdy wyszedł ku bramie, zauważyła go inna i rzekła do tych, co tam byli: Ten był z Jezusem Nazarejczykiem. | 71 Когда же он выходил за ворота, увидела его другая, и говорит бывшим там: и этот был с Иисусом Назореем. |
72 I znowu zaprzeczył pod przysięgą: Nie znam tego człowieka. | 72 И он опять отрекся с клятвою, что не знает Сего Человека. |
73 Po chwili ci, którzy tam stali, zbliżyli się i rzekli do Piotra: Na pewno i ty jesteś jednym z nich, bo i twoja mowa cię zdradza. | 73 Немного спустя подошли стоявшие там и сказали Петру: точно и ты из них, ибо и речь твоя обличает тебя. |
74 Wtedy począł się zaklinać i przysięgać: Nie znam tego Człowieka. I w tej chwili kogut zapiał. | 74 Тогда он начал клясться и божиться, что не знает Сего Человека. И вдруг запел петух. |
75 Wspomniał Piotr na słowo Jezusa, który mu powiedział: Zanim kogut zapieje, trzy razy się Mnie wyprzesz. Wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał. | 75 И вспомнил Петр слово, сказанное ему Иисусом: прежде нежели пропоет петух, трижды отречешься от Меня. И выйдя вон, плакал горько. |